آشنایی با مزاج بلغم

مزاج غلبۀ بلغم، مزاجی که سرد و تر است. علائمی برای این مزاج گفته شده است که علائم غالب است، یعنی غالباً این علائم اتفاق می‌افتد و ما طبق این علائم می‌توانیم متوجه شویم که شخص غلبۀ بلغم دارد یا نه!؟
از جمله¬ی آن علائم، زیاد شدن سفیدی در بدن است، سفیدی فقط شامل پوست بدن نیست، بلکه حتی مردمک چشم رو به سفیدی خاص تری می‌رود. سفیدی زبان که از صورتی و قرمز خارج می‌شود و مدام سفید تر می‌شود. ادرار خیلی روشن تر می‌شود، مدفوع و خون حجامت هم همینطور؛ سفیدی های مختلفی که در بدن اتفاق می‌افتد، نشان می‌دهد که در بدن انسان غلبه با بلغم است.
دیگر از علائم غلبۀ بلغم، خِلط پشت گلو است که شخص بر اثر تغذیه‌ای که داشته و یا عوامل دیگر، رطوبت در بدنش زیاد شده است و خلط پشت گلو دارد.
از علائم دیگر آن، پر آب بودن دهان است و آب ریزش دهان هنگام خواب، اصلاً وقتی که حرف می‌زند همراه با حرف زدن، آب از دهانش بیرون می‌پرد، یا صبح که از خواب بلند می‌شود، از گوشه دهانش آب آمده است، این نشان از زیاد شدن سرد و تری در بدن است، یعنی در بدن، بلغم اضافه شده است.
بر خلاف مزاج سودا که دهان شور مزه است، در غلبۀ بلغم طعم دهان و آب دهان، بی¬مزه است و طعم خاصی ندارد. معمولاً افراد بلغمی، ضعف اراده و ضعف حافظه دارند. زود از یک تصمیمی کوتاه می‌آیند و ممکن است که زود چیزی را فراموش کنند. گاهی اوقات این افراد به خاطر سرد و تری زیادی که در بدنشان است، بی حوصلگی دارند که غالب بی حوصلگی شان هم در طول روز است و این بر خلاف مزاج صفراوی است.
از دیگر علائم غلبۀ بلغم ضعف در شنوایی و بینایی است. بعضی از افراد تصور می‌کنند که یک بیماری خاصی دارند که شنوایی یا بینایی شان کم شده است در حالی که با کم توجهی به بدن و دیدن علائم متوجه می‌شوند که رطوبت و بلغم چشم یا گوش شان زیاد شده است و با کنترل کردن آن می‌توانند بینایی یا شنوایی خودشان را تقویت کنند و نور چشم را زیاد کنند. مثلاً وقتی رطوبت چشم زیاد می‌شود، یکی از چیز هایی که خیلی خوب رطوبت را کنترل می‌کند، استفاده از انواع سرمه سنگ یا سرمه کافوری است؛ نسبت به سرمه هایی که با بادام و این ها درست می‌کنند، خیلی بهترش و در درجه اول سرمه سنگ است و سرمه کافوری که بلغم را قشنگ دفع می‌کند و باعث می‌شود که چشم تقویت شود.
از دیگر علائم غلبۀ بلغم درد های پیری است، شخص جوان است اما می‌بینید مدام زانو درد دارد، پا درد دارد، سر درد دارد که سر درد آن هم غالباً از پشت سر است. اگر با روغن گرم، روغن مالی شود یا یک بوخور کندر داده شود و یا دمنوش گرم استفاده شود، آن نوع سر درد از بین می‌رود.
سردی و سرمایی بودن بدن، احساس سردیِ خیسی دارد نه سردیِ خشکی، چون اگر سردیِ خشکی داشته باشد این نشان از غلبه سودا است ولی در سردی به همراه تری، بدن خیلی احساس سردی می‌کند و وقتی تری زیاد شود، این نشان از غلبۀ بلغم است؛ سردی دست و پا هم همینطور است، بعضی از ‌اشخاص ممکن است گرم مزاج باشند ولی دست و پاهایشان سرد است، مزاج شان، دو مزاجه شده است، دموی بلغمی یا صفرا بلغمی می‌شوند.
سفیدی مو و ریزش مو از غلبه های سردی و تری است؛ وقتی بلغم غلبه کند، سفیدی مو هم در بدن زیاد می‌شود، کلاً وقتی سفیدی ها زیاد شود، نشان دهنده¬ی غلبه بلغم است. اگر کسی خواست سفیدی موی خودش را برطرف کند، بهترین راه حل این است که حلیله سیاه را پودر کند و با کمی گلاب مخلوط کند، خمیری درست می‌شود، صبح ناشتا یک تا سه قاشق مربا خوری از این خمیر را استفاده کند. ظرف شش ماه سیاهی موی او دوباره بر می‌گردد و بلغم سر را از بین می‌برد و سبب سیاه شدن مو شده و سفیدی را می‌برد.
افراد بلغمی مزاج، غالباً چاق و کم تحرک و یا بی تحرک هستند، هر چه تحرک بیشتر باشد، نشان از گرم بودن مزاج است، خودِ اعضاء و جوارح ما، هرکدام مزاجی دارد، در بدن ما از همه پر تحرک تر قلب است! قلب از همه گرم تر است، یعنی گرم ترین نقطه¬ی بدن قلب است و همینطور اگر بدن کُند کار کند، چابک نباشد، زود خسته می‌شود، کُند پیش می‌رود، کم تحرکی دارد، این نشان از غلبۀ بلغم است، معمولاً افراد بلغمی پف کرده اند، چاقی صورت دارند، معمولاً رماتیسم مفصلی دارند، لَقوه دیده می‌شود و گاهی وقت ها در صورتشان ممکن است کجی‌ای بیاید که با برطرف کردن غلبۀ بلغم دوباره درست می‌شود. معمولاً درد معده و پهلو دارند، حالا درد معده شان طوری است که اینقدر بلغمشان زیاد شده است که شدت بلغم باعث می شود که درد به پهلو ها می‌زند. وقتی بلغمش را کنترل کند، درد پهلو هم از بین می‌رود پس این نیست که درد پهلو ها همیشه برای کلیه ها باشد و یا برای کبد باشد یا برای طحال باشد و گاهی وقت ها می‌تواند برای غلبه بلغم باشد.
غالباً افراد از 60 سال به بالا در سلطه بلغم هستند، اگر طبق این علائم تشخیص دادیم که فرزندمان یا خودمان یا شخصی از افرادی که اطرافمان هستند دچار غلبۀ بلغم شدند، چه مفردات غذایی وجود دارد که این بدن را از این غلبه نجات دهد؟
از جمله درمان های این غلبه خوردن یک انگشت عسل در صبح ناشتا است، چون عسل، گرم و خشک است البته باز به طبع عسل بر می‌گردد؛ گرم و خشکی یا گرم و تری آن به نوع تغذیه‌ای که زنبور از گیاهان مختلف داشته است بر می¬گردد ولی در مجموع عسل یکی از بهترین درمان های غلبه بلغم است. مورد بعدی خوردن آب فاطر است، آب فاتر همان آب جوشِ ولرم شده است، روغن زیتون، سیاه دانه، خصوصاً دانه هایش، چون عسل هم برایشان خوب است، برای تعدیل و معتدل کردن مزاج هم خیلی خوب است و می‌توانند از مخلوط عسل و سیاه دانه استفاده کنند که مثلاً اگر مقدار سیاه دانه‌اش یک قاشق مربا خوری عسل است، 21 عدد سیاه دانه سالم را با این عسل مخلوط کنند و صبح ناشتا میل کنند، سبب اعتدال در مزاج می‌شود.
از جمله چیزهایی که بلغم را برطرف می‌کند آب باران است، خصوصاً آب ماه نیسان که تقریباً در حدود فروردین، اردیبهشت می‌شود آن آب را جمع آوری کرد و نگه داشت و در ایام مختلف از آن استفاده کرد. مورد بعدی کُندُر است که در روایات ما هم خیلی به آن تأکید شده است، خصوصاً جَویدن کُندُر، یعنی کُندُر را بجَویم، جَویدن آن سبب می‌شود که سردی و بلغم بدن از طریق آبی که بزاق ترشح می‌کند، دفع شود.
در روایت آمده است: امام رضا (صلوات الله علیه) فرمودند که من کندر را خیلی دوست دارم منتهی جویدنش را، یعنی بیشتر دوست دارم که مدام بجوم، آن را مثل آدامس در دهان قرار می‌دهیم و می‌جویم، خوب است کندر را به همین شکل بجویم و در دهان باشد که سبب دفع بلغم از بدن می‌شود.
از دیگر چیز هایی که دفع بلغم می‌کند، کشمش و مویز و همچنین سیب است، خصوصاً‌ اشخاصی که می‌خواهند لاغرتر شوند، سیب را ناشتا استفاده کنند، از سیب ها هم، سیب قرمز قوی تر است، سیب های قرمزِ کوچک؛ متأسفانه چون تراریخته در بازار آمده است، شاهد دیدن سیب های خیلی بزرگ، پفکی و کم آب هستیم، نوعاً این ها تراریخته هستند. سیب های خوب قرمز، کوچک، پر آب، پر گوشت، خیلی مناسب هستند و سبب لاغری بدن هم می‌شوند.
تربچه هم یکی از مواردی است که بلغم بر است، سردی را از بدن می‌برد، پونه کوهی هم همینطور؛ مثلاً شخصی که می‌خواهد در طول روز دمنوش استفاده کند و مزاج او هم بلغمی است، از پونه استفاده کند. پونه را هم به همراه مصلح استفاده کند، یعنی به همراه پونه مقداری گل بنفشه استفاده کند یا خیلی کم کاسنی، گیاه کاسنی به آن بزند و استفاده کند.
از دیگر چیزهایی که بلغم بر است، پیاز است، ساقه ترب است، زردک است که خیلی خوب است، خصوصاً برای کسانی که زود انزالی و سرد مزاجی دارند، زردک بسیار عالی است، اسپرم را تقویت می‌کند و همچنین برای کسانی که نازایی دارند، توصیه میشود.
از جمله چیز های دیگری که بلغم بر است، آویشن است، آویشن را هم می‌توانند به صورت مخلوط استفاده کنند. آویشن شیرازی و آویشن کوهی خیلی قوی ترند. نمک دریا هم همینطور بلغم بریِ خیلی خوبی دارد، بلغم را می‌برد، شلغم بسیار خوب است و بلغم را از بین می‌برد؛ از بین کدو ها، کدو حلوایی ضد بلغم است.
از بین گوشت ها برای مزاج بلغم، گوشت کبوتر، شتر و گنجشک خیلی خوب است. گوشت گنجشک به روش خاص شکار، برای تقویت اسپرم بسیار مناسب است، بیمارانی داشتیم که اسپرمشان صفر بوده است با خوراک گنجشکی که به روش خاصی به آن ها داده شد، توانسته ایم در یک ماه استفاده، اسپرمشان را از صفر به چند میلیون برسانیم. میوه های رسیده و شیرین هم برای این مزاج خیلی مناسب و خوب است.
از جمله اعمال یداوی برای مزاج بلغم، ناشتا به حمام رفتن است، حمام سونا که خوب بخارات داشته باشد و بدن عرق کند، هر روز ناشتا به حمام رفتن سبب لاغر شدن و بلغم بری بدن می‌شود، مسواک زدن همینطور، مسواک با چیز های طبیعی، خصوصاً مسواک ناشتا؛ اگر شخص بلغمی خواست مسواکی برای خودش درست کند، حلیله زرد، خردل و عاقرقرحا را سه تایی پودر کند و با هم مخلوط کند و صبح با
آن مسواک بزند، بلغم را می‌برد و مسواک خیلی خوب و طبیعی هم هست. مورد بعدی، قرائت قرآن است، در روایت آمده است که قرائت قرآن بلغم بر است، بلغم بدن و رطوبت اضافه بدن را می‌برد. خوش اخلاق بودن، خودش بلغم بری ایجاد می‌کند.
مورد بعدی پشت به آفتاب نشستن است، در حدیث آمده است اگر خواستید از آفتاب استفاده کنید پشت به آفتاب بنشینید، آقا امیرالمؤمنین (صلوات علیه) فرمودند: رو به آفتاب نشستن بیماری های پنهان را ‌آشکار می‌کند، یعنی بیماری تولید می‌کند. به همین خاطر اگر خواستیم از نور خورشید برای ویتامین دی یا چیز های دیگر استفاده کنیم حتماً پشت به آفتاب بنشینیم و از نور آفتاب استفاده کنیم. کم خوردن خیلی خوب است. ماساژ با روغن های گرم و کم نوشیدن برای‌ اشخاص بلغمی خیلی مناسب است.
از ممنوعات بلغمی ها بیشتر ماهی پرورشی است، اگر ماهی دریا هم خواستند استفاده کنند حتماً بعد از ماهی خرما یا عسل بخورند که مصلح آن است، غذا های سرد و مرطوب برای افراد بلغمی ممنوع است، افراد بلغمی نباید بول خودشان را نگه دارند باید حتماً دستشویی بروند و به موقع تخلیه را انجام دهند. زیاد نوشیدن آب ممنوع است، خصوصاً آب بین غذا؛ آب یخ نخورند؛ سالاد برای افرادی که بلغمی هستند کلاً ممنوع است، چون سالاد یکی از چیز هایی است که چاق کننده است. خواب بعد از غذا هم برای افراد بلغمی مناسب نیست.